Isınma ve Sıhhi Sıcak Su Giderlerinin Paylaştırılmasına İlişkin Yönetmelik

 

1. Amaç

Mevcut ya da yeni, birden fazla bağımsız bölüme sahip, merkezi ya da bölgesel ısıtma ve sıhhi sıcak su sistemli, binalarda; ısıtma ve sıhhi sıcak su giderlerinin, bağımsız bölüm kullanıcılarına paylaştırılmasına, ilişkin usul ve esasları belirlemektir.

1.1. Kanuni Çerçeve

Yürürlük: 14 Nisan 2008 Tarih ve 26847 (Mükerrer) Sayılı Resmi Gazete

Gerekçe: 18.04.2007 tarih ve 5627 sayılı Enerji Verimliliği Kanunu Madde 7(c) ve 16

Madde 7(c)

Merkezi ısıtma sistemine sahip binalarda, merkezi veya lokal ısı veya sıcaklık kontrol cihazları ile ısınma maliyetlerinin ısı kullanım miktarına bağlı olarak paylaşımını sağlayan sistemler kullanılır. Buna aykırı olarak hazırlanan projeler ilgili mercilerce onaylanmaz.

Madde 16

Merkezi ısıtma sistemlerinde ısınma giderlerinin paylaştırılmasına ilişkin usul ve esaslar Bayındırlık ve İskan Bakanlığı tarafından yürürlüğe konulacak yönetmelikle düzenlenir.

Dayanak: 23.6.1965 tarihli ve 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu Madde 42 (4)

1.2. Kapsam

Yönetmelikte;

• Uygulama, işletim ve denetim sırasında; kullanıcıya ve işletmeciye rehberlik edecek hükümlere,
• Gider paylaşım hesaplamalarının nasıl yapılacağına ilişkin denklemlere,
• Yetkilendirilmiş ölçüm, dağıtım ve satış şirketlerinin özellikleri ile yetkilendirilmeleri ile ilgili hususlara,
• Mevcut binalar hakkında uygulanacak hükümlere,

yer verilmiştir.

1.3. Düzenleme

 

 

2. Gider Paylaşımı Uygulaması ve Hesabı

2.1. Temel Yaklaşım

Enerji Verimliliği Kanunu (EVK) doğrultusunda hazırlanan MISSSY ile öncelikle ısınma verimliliği ve adaleti ön plana çıkarılmaktadır.

Kullanımı zorunlu hale getirilen "Isı Kontrol ve Ölçüm Ekipmanları" sayesinde; merkezi sistemle ısıtılan binalarda her bağımsız bölüm daha kontrollü ısı ve sıcak su tüketecek; ayrıca kullandığı kadar enerji ücreti ödeyecektir.

2.2. Isı Kontrol ve Ölçüm Ekipmanları

Tüketilen enerjiyi sınırlandırabilmek için merkezi ısıtma sistemi kullanılan binalarda TS EN 215’e uygun termostatik radyatör vanası kullanılır.

Isıtma ve sıhhi sıcak su tüketimlerini ölçmek için mahaller ölçüm ekipmanları ile donatılır. Bağımsız bölüm kullanıcıları bu maksatla yapılacak iş ve işlemlere izin vermek mecburiyetindedir. Arıza ve bakım halleri hariç olmak üzere bağımsız bölüm kullanıcıları ölçüm ekipmanlarına müdahale edemez.

NOT: Binalarda kullanılan merkezi sistemin türü kullanılacak ölçüm ekipmanının türünü belirlemektedir.

• Radyatör suyunun bağımsız bölüme birden fazla kolondan gönderildiği durumda ısı pay ölçer,
• Radyatör suyunun tek bir noktadan gönderildiği (kollektörlü - mobil sistem) bağımsız bölümlerde ısı sayacı,
• Merkezi sıcak su sistemi kullanılması durumunda, ayrıca bir sıcak su sayacı,

2.2.1. Termostatik Vana

Radyatörlerin üzerinde bulunan ve sıcaklığı ayarlayabilen bu özel vana sayesinde istenilen sıcaklık seviyesi sabitlenebiliyor.

Termostatın içindeki sıvı dolgu algılama elemanı, sıcaklığa hassastır. Sıcaklık arttığında genleşir ve gövde milini iterek vananın kapanmasını sağlar. Sıcaklık düştüğünde ise büzülür, gövde içinde bulunan ve sıkışmış olan yay milini geri iter.

Böylece, sadece ayarlanan oda sıcaklığını korumak için gereken su miktarının radyatöre girmesi sağlanmış olur. Bu özelliği sayesinde istenmeyen ısı kaybı ortadan kalkmış olur.

2.2.2. Isı Pay Ölçer

Merkezi sistem ile ısıtılan konutlarda her radyatöre monte edilerek bireysel bazda tüketim değerlerini kaydeden ısı pay ölçerler, bağımsız bölümlerin gerçek tüketim göre değerlerine gider paylaşımı yapılabilmesini sağlar.

Isı pay ölçerlerin ölçüm değeri, ölçülen radyatörün karakteristik sıcaklığının ve radyatör ile oda sıcaklığı arasındaki farkın yaklaşık değeridir. Bu ölçüm değeri kullanılarak, radyatörün anma ısıl güç katsayısı ve yüzey duyar elemanları arasındaki ısıl temas katsayısı aracılığıyla gerçek tüketim değeri hesaplanır.

Pay ölçerler radyatörün harcadığı ısı enerjisini hesaplar ve telsiz modülü sayesinde tüketim bilgilerini ayda bir siteye gelen okuyucu elemanlarının el bilgisayarına aktarır.

2.2.3. Isı Sayacı (Kalorimetre)

Radyatör suyunun bağımsız bölümlere tek bir kolondan gönderildiği yapılarda kullanılır. Üzerine yerleştirildiği ısıtma hattından geçen ısı enerjisi miktarını debi ve sıcaklık farkına göre ölçer.

Her türlü montaj çapına ve şekline uygun şekilde üretimleri vardır. Kartlı ve faturalı tipleri bulunmaktadır. Faturalı sayaçlar Radyo-Frekans (RF) sistemiyle uzaktan okumaya ve otomasyona elverişlidir.

 

2.2.4. Sıcak Su Sayacı

Üzerine yerleştirildiği sıhhi sıcak su giriş hattından geçen sıcak su miktarını ölçer.

Yüksek teknoloji ürünü, dayanıklı ve hassas ölçüm yapabilen bu sayaçların mekanik ve elektronik tipleri mevcuttur. Bu sayaçların üzerine RF modülü monte edilerek, uzaktan okuma yapmak mümkündür.

2.3. İlgili Kişi ve Kurumlar

• Bölgesel ısı dağıtım ve satış şirketleri
• Yapı denetim firmaları
• Proje müellifleri
• Yapı ruhsatı ve yapı kullanma izni vermeye yetkili idareler
• Yetkilendirilmiş ölçüm şirketleri
• Bina yöneticileri veya bina yönetim kurulları
• Enerji yöneticileri
• Bina sahipleri

2.4. Görev, Yetki ve Sorumluluklar

Proje müellifleri: Yönetmelik hükümlerine göre inşa edilmemiş binalardan; projenin eksik veya hatalı olması veyahut standartlara uygun olmaması durumundan sorumludur.

Yapı denetim kuruluşu ve müteahhit firma: Yapımın eksik veya hatalı olması, standartlara uygun olmaması durumundan sorumludur.

Bina sahibi, bina yöneticisi, bina yönetim kurulu, enerji yöneticisi, yetkilendirilmiş ölçüm şirketleri ve bölgesel ısı dağıtım ve satış şirketleri: İşletmeden kaynaklanan bir sebepten dolayı sistemin uygun çalışmamasından sorumludur.

Yapı ruhsatı vermeye yetkili idareler: Projelerin ve uygulamaların bu Yönetmelik hükümlerine uygun olup olmadığını denetler.

Bayındırlık ve İskan Bakanlığı: Ölçüm ve gider paylaşım belgesi düzenleyecek şirketlere yetki belgesi verir ve bu yetkilendirilmiş şirketleri (yürürlükteki tebliğ doğrultusunda) denetler.

2.5. Uygulama İlkeleri

Teknik:

• Merkezi sistemlerle ısıtma yapılan bağımsız bölümlerdeki mahal sıcaklıklarını, asgari 15 °C olacak şekilde ayarlanır.
• Merdiven sahanlığı, giriş holü, ısıtma merkezleri ve benzeri ortak kullanım mahallerinde, tüketim ölçülmez.
• Kullanıma bağlı ısı veya sıhhi sıcak su tüketimi çok olan yüzme havuzu, sauna, kapıcı dairesi ve benzeri mahaller için ise tüketimin ölçülmesi mecburidir.

İdari: 

• İlgili taraflar; ısı veya sıhhi sıcak suya ilişkin tüketimleri aylık veya belirli dönemlerde ölçer ve bağımsız bölüm kullanıcılarına ait gider paylaşım belgelerini düzenler.
• Paylaşım bildirimlerinde yönetmelik uyarınca belirlenmiş kapsamlı bilgilere yer verilir.
• Paylaşım bildirimleri, bina girişindeki ilan panosundan asgari üç gün süre ile liste halinde ilan edilir.

2.6. Merkezi Isıtma Gider Paylaşım Oranları

%30:

Ortak ısı kullanım ve işletme gideri olarak kullanım alanları oranında, bağımsız bölümlere, paylaştırılır.

Bölgesel ısıtma sistemlerinde bu oran %20 olarak belirlenmiştir.

%70:

Bireysel ısı kullanım gideri olarak, ısı tüketimleri oranında, bağımsız bölümlere, paylaştırılır.

2.7. Isıtma Gider Paylaşım Hesabı

P: Bağımsız bölümün toplam tüketim tutarı (TL)
M: Binanın toplam ısı tüketim tutarı (TL)
P₁: Bağımsız bölümün toplam ısı ölçer tüketim tutarı (TL)
P₂: Bağımsız bölümün ortak tüketim tutarı (TL)
S: Bağımsız bölümün toplam ısı tüketim değeri
S_t: Binada bulunan bütün ısı ölçerlerde okunan değerlerin toplamı
A: Bağımsız bölümün kapalı kullanım alanı (m²)
A_t: Binadaki bağımsız bölümlerin kapalı kullanım alanları toplamı (m²)

P = P₁ + P₂

% 70 oran: ölçülen ısı tüketimlerine göre; bağımsız bölüm ısı kullanım gideri olarak

P₁ = 0,70M (S/S_t)

a) Isı ölçerlerin kullanılması durumunda;

S: Bağımsız bölümde bulunan her bir ısı ölçerden okunan değerlerin toplamı

b) Isı sayaçlarının kullanılması durumunda;

S: Bağımsız bölümde bulunan ısı sayacında okunan değer

% 30 oran: kullanım alanlarına göre; ortak ısıtma giderleri olarak

P₂ = 0,30M (A/A_t)

2.8. Sıcak Su Gideri Paylaşım Hesabı

P: Bağımsız bölümün toplam tüketim tutarı (TL)
S: Bağımsız bölümde bulunan sıcak su sayacında okunan değer (litre)
S_t: Binada bulunan bütün bağımsız bölümlerdeki sıcak su sayaçlarından okunan değerlerin toplamı (litre)

P = M (S/S_t)

a) merkezi ısıtma sisteminden bağımsız ve sıcak su sayaçlarının kullanılması durumunda;

M: Binanın toplam sıcak su tüketim tutarı (TL)

b) merkezi ısıtma sistemine bağımlı olduğu durumda;

B_y: Merkezî sıcak su yakıt tüketim miktarı (litre)
F: Yakıt birim fiyatı (TL/litre)
V: Tüketilen sıcak su hacmi (litre)
t_w: Sıcak su sıcaklığı (C)
H_U: Tüketilen yakıtın alt ısıl değeri (kcal/litre)

M: B_y.F = [1.20V (t_w - 10) / H_U].F

2.9. Paylaşımın Farklı Hesaplandığı Durumlar

a) Ön ödemeli (kartlı) ısı sayacı kullanılması durumu:

Kullanıcılar belirlenen birim fiyat üzerinden ihtiyaçları kadar ısıyı satın alır ve kullanırlar. Bu nedenle; belirtilen hesaplama yöntemi kullanılmayabilir.

b) Jeotermal kaynaklı ısıtma sistemine dahil binalarda; bina ana ısı sayacı ile bağımsız bölümlerde süzme ısı sayaçları kullanılması durumu:

1. Bina ısıtma ortak gider tutarı; ana ısı sayacı ile bağımsız bölüm ısı sayaçları toplamı arasındaki fark alınarak bulunur.
2. Bağımsız bölümlere düşen tutar; bina toplam ısınma gideri, bağımsız bölüm kapalı kullanım alanları oranında, paylaştırılarak belirlenir.

2.10. Belgenin Farklı Düzenlendiği Durumlar

a) Bir ekipmanın arızalanması veya benzer bir sebepten dolayı doğru bir şekilde ölçüm yapılamaması durumu:

Daha önceki benzer gider paylaşım belgesi düzenlenen dönemlerindeki tüketimleri veya o gider paylaşım belgesi düzenlenmesi dönemindeki diğer benzer bağımsız bölümlerin tüketimleri esas alınarak ilgili taraflarca belirlenir.

b)  Gider paylaşım belgesi düzenleme dönemi içerisinde bağımsız bölüm kullanıcısının değişmesi durumu:

1. İlgili taraflarca değişim tarihinde ara okumada bulunularak, dönem sonunda iki ayrı gider paylaşım belgesi düzenlenir.
2. Ara okuma mümkün değilse yada yapılamamış ise, bağımsız bölümün kullanım gün sayısına göre dönem sonunda iki ayrı gider paylaşım belgesi düzenlenir.

 

3. Yetkilendirme ve Özel Hükümler

3.1. Yetkilendirme Başvurusu Koşulları

• Ölçüm ve gider paylaşım belgesi düzenleyecek kadar eğitimli personele ve yeterli teknik donanıma sahip olduğuna dair beyan belgesi
• Ticaret veya Sanayi Odası sicil kaydı
• İlgili konularda faaliyette bulunduğunu gösteren Türk Ticaret Sicili Gazetesi
• Bünyesinde en az bir adedi makine mühendisi olmak üzere, üniversitelerin mühendislik fakültelerinden mezun olan en az üç adet teknik personel bulunduğuna dair beyan belgesi
• Ölçülen verileri en az 5 yıl süre ile dijital ortamda kayıpsız saklayacak şartları gösterir beyan belgesi
• En az 1000 kullanıcıya ait ısı gider paylaşım bilgilerini, en fazla 5 iş günü içinde teslim edebilir olduğuna dair beyan belgesi

3.2. Yetkilendirme Aşamaları

• Şirket tarafından yetki belgesi müracaatı,
• Bakanlığın görevlendireceği heyet tarafından, kuruluşun faaliyet göstereceği ofis ve kuruluşun asgari şartları taşıyıp taşımadığının belirlenmesi ve raporlanması,

 sonucunda olumlu rapor alınırsa yetki belgesi verilir. Yetki belgesi ile;

• Yetkilendirildikleri il sınırları içerisinde ticari faaliyetlerini sürdürebilir.
• Yetkilendirilmiş şirket bulunmayan illerde, herhangi bir şirket yetkilendirilinceye kadar, aynı yetki belgesi ile şube açarak ticari faaliyetlerini sürdürebilir.

Yetki belgesi şu durumlarda iptal edilir;

• belirtilen belgelerin gerçeğe aykırı düzenlendiğinin anlaşılması halinde
• en geç 18 ay içerisinde ISO 9001: 2000 Kalite Yönetim Sistemi’ne sahip olduğunu gösteren belgenin Bakanlığa sunulmaması halinde

3.3. Özel Hükümler

a) Merkezi ısıtma veya sıhhi sıcak su sistemine sahip mevcut binalarda

İnşaatı devam edip henüz yapı kullanım izni almamış binalarda ve proje değişikliği gerektiren esaslı onarımlar ile mekanik tesisat değişikliği gerektiren binalarda dahil olmak üzere;

YÖNETMELİK UYARINCA YAPILMASI GEREKEN İŞ VE İŞLEMLER, İLGİLİ TARAFLARCA, 02/05/2007 TARİHİ İTİBARİ İLE BEŞ YIL İÇİNDE YERİNE GETİRİLİR.

b) Yönetmelikte hüküm bulunmayan ve hakkında tereddüde düşülen hususların uygulanması

Hüküm bulunmayan hususlar hakkında Türk Standartları; Türk Standardının olmaması halinde, Avrupa Standartları, yeterli olmazsa milletler arası geçerliliği kabul edilen standartlar kullanılır.

TEREDDÜDE DÜŞÜLEN HUSUSLAR HAKKINDA, BAYINDIRLIK VE İSKAN BAKANLIĞINDAN YAZILI GÖRÜŞ ALINARAK BU GÖRÜŞE GÖRE İŞLEM YAPILIR.

 

4. Sonuç

 

 

Ülkemizde EVK ile başlayan enerji verimliliği çalışmalarını takiben Bayındırlık ve İskan Bakanlığı tarafından 2008 yılı içerisinde, iki temel yönetmelik yürürlüğe konulmuştur.

Mevcut yönetmeliğin (MISSSY) uygulamasıyla;

• binalarda bulunan merkezi ısıtma ve sıcak su sistemlerinde enerji kullanma veriminin %20 iyileştirilebileceği öngörülmektedir.
• merkezi ısıtma sistemli binalarda ortaya çıkan bazı bağımsız bölümlerin ısınmaması, bazı bağımsız bölümlerin ise aşırı ısınması gibi sorunların da çözümüne katkıda bulunabilecektir.